Ahavuye isanamu, Reuters
- Umwanditsi, Kelly Ng
- Igikorwa, BBC News
Korea ya Ruguru yarashe igisasu ca misire cambukiranya imigabane, kizwi mu mpfunyapfunyo y’icongereza nka ICBM, cagurutse iminota 86 – umwanya wa mbere muremure gushika ubu – kikaba cagenze ibirometero birenga 1000 imbere y’uko kigwa mu mazi hanze y’inkengera yayo y’ubuserUko , nk’uko bivugwa na Korea y’Epfo n’Ubuyapani.
Iki gisasu ca ICBM carasiwe ku mfuruka y’amaduga iri hejuru cane kikaba cageze ku birometero 7000. Ibi bisigura ko iyo kikaraswa mu makika (canke mu butambike mu Kinyarwanda), kiba cageze ku ntera iruta ngaho.
Iraswa ry’iki gisasu kuri uyu wa kane ribaye mu gihe imigenderanire hagati ya Korea zompi yatosekaye cane, kandi Korea ya Ruguru ikabandanya ikoresha imvugo yo guturira kuri Korea y’Epfo.
Ejo ku wa gatatu, Korea y’Epfo yari yagabishije ko Korea ya Ruguru yariko itegura kurasa igisasu cayo ca ICbMB mu gihe himirije amatora y’umukuru w’igihugu muri Reta Zunze Ubumwe za Amerika mu ndwi iza, ku wa 5 Munyonyo (11).
Ubushikiranganji bwa Korea y’Epfo bujejwe kwivuna abansi buvuga ko igerageza ry’iki gisasu rifise intego yo guhingura ibi birwanisho vyo “kurasa kure cane kandi hejuru cane”.
Korea y’Epfo ivuga ko izofatira Korea ya Ruguru ibihano bishasha mu kwishura iraswa ry’iki gisasu.
Amerika ivuga ko irasa ry’iki gisasu kuri uno wa kane ari “ihonyangwa ryeruye ry’ivyemezo bitari bike vy’Inama nkuru ya ONU ijejwe umutekano kw’isi”.
Mw’itangazo yasohoye, Sean Savett, umuvugizi w’inama nkuru y’igihugu ijejwe umutekano mu biro vy’umukuru w’igihugu ca Amerika, agira ati: “Nta kindi vyerekana atari gusa ko [Koreya y’Uburaruko] iguma ishira imbere imigambi yayo yo guhingura ibisasu vya misire biraswa kure n’ibirwanisho ruhonyanganda vyayo bitemewe n’amategeko gusumba kwitaho imibereho myiza y’abanyagihugu bayo.”
Korea ya Ruguru yaheruka kurasa igisasu ca ICBM muri Kigarama (12) umwaka uheze wa 2023, mu guhonyanga ibihano yafatiwe na ONU bimaze igihe kitari gito kandi biyisinzikaje.
Cagenze iminota 73 kandi gishika ku ntera y’ibirometero vyababa 1000, nk’uko vyavuzwe n’abategetsi ba Korea y’Epfo n’Ubuyapani ico gihe.
Mu nkuru yacishijwe mu binyamakuru vya reta kuri uno musi nyene, ibintu bitamenyerewe, indongozi ya Korea ya Ruguru Kim Jong Un avuga ko iraswa ry’iki gisasu kuri uno wa kane ari “igikorwa ca gisirikare kibereye” kandi cerekana “ishaka ryacu ryo kwishura abansi bacu”.
Ati: “Ndemeza ko [Korea ya ruguru] itazokwigera ihindura umurongo wayo wo gukomeza igisata cayo ca gisirikare gikoresha ibirwanisho ruhonyanganda vy’ubumara.”
Abahinga ba Korea ya Ruguru bafata ko igerageza ry’iki gisasu rifise intego yo kwongereza ubushobozi bw’ibisasu vyayo vya misire.
Korea ya Ruguru ibandanya ihingura misire zishobora “gushika ku butaka bwa Amerika nubwo zoba zifise ibisasu binini kandi biremereye” canke mbere zitekeye n’ibisasu vyinshi, nk’uko bivugwa na Kim Dong-yup, umwigisha wo kuri kaminuza yo muri Korea y’Epfo yigisha ibijanye na Korea ya Ruguru.
Ubuyapani, igihugu kibanyi ca Korea ya Ruguru, buvuga ko bwakurikiraniye hagufi iraswa ry’iki gisasu ryabaye kuri uno wa kane.
Abategetsi ba Korea y’Epfo n’aba Amerika bagize umubonano inyuma y’iraswa ry’iki gisasu baca bemeranya “gufata ingingo zikomeye kandi zitandukanye zo kwishura”, nk’uko vyavuzwe n’igisirikare ca Korea y’Epfo mw’itangazo.
Iri tangazo rivuga kandi riti: “Igisirikare cacu kiguma citeguye neza kandi turahanahana cane n’ubutegetsi bwa Amerika n’ubw’Ubuyapani amakuru ajanye n’ibisasu vya misire vya Korea ya Ruguru.”
Iraswa ry’iki gisasu ribaye inyuma y’aho Korea y’Epfo na Amerika vyagirije Korea ya Ruguru ko yarungitse ingabo mu Burusiya gufasha Perezida Vladimir Putin mu ntambara yiwe muri Ukraine.
Ubushikiranganji bwa Amerika bujejwe kwivuna abansi buvuga ko ingabo za Korea ya Ruguru zababa 10.000 zarungitswe mu myimenyerezo mu buseruko bw’Uburusiya.
“Igitigiri gito cazo” caramaze kurungikwa muri Kursk mu burengero bw’Uburusiya, abandi baharurwa mu bihumbi bakaba bari mu nzira, nk’uko vyavuzwe na Amerika mu ntango z’ino ndwi.
Ibi bivugwa ko ingabo za Korea ya Ruguru zarungitswe mu Burusiya vyongereje impungenge ku bijanye n’ubucuti buri hagati ya Putin na Kim.
Yaba Korea ya Ruguru canke Uburusiya, nta ruhande na rumwe ruremeza canke ngo ruhakane ibi birego.
Hosu Lee na Jake Kwon bari i Seoul muri Korea y’Epfo na bo baterereye muri ino nkuru